بسیاری از مادران که به کودک خود شیر می دهند درپی دانستن راههایی برای افزایش شیر خود در طی دوران شیردهی هستند و همچنین خیلی از مادران با مشکل کمبود شیر روبرو هستند که تاثیرات زیادی را روی رشد بچه می گذارد. به همین دلیل دنبال درمانی برای رفع این مشکل هستند.
تولید شیر در سینه مادر مستقیما به آنچه میخورد و مينوشد، بستگی دارد. نوشیدن آب فراوان ضروری است اما غذا عنصر حیاتی و مهم دیگری است. غذاهای شیرساز میتوانند به تولید شیر در سینه مادر کمک کنند. دریافت کالری کافی و املاح فراوان ممکن است موجب تولید شیر در سینه مادر شوند اما برخی غذاها حاوی موادی هستند که در این فرآیند اختلال ایجاد کرده یا به آن کمک میکنند که شامل فیتواستروژن – یک مسکن گیاهی طبیعی – استرولهای گیاهی، ساپونین و تریپتوفان هستند. به علاوه غذاهای سرشار از املاح و مواد معدنی و چربیهای مفید موجب عملکرد بهینه سلولها و اعصاب میشوند
بهترین مواد غذایی مناسب و مواد گیاهی که سبب تحریک تولید شیرمادر میشوند عبارتند از:
- رازیانه: حاوی ترکیباتی است که باعث تغییرات هورمونی می شود و با تحریک هورمون استروژن و پرولاکتین در افزایش تولید شیر موثر است. رازیانه را می توان تفت داده، بصورت پودر درآورده و داخل آب یا شیر اضافه شده به مادر بدهید تا میل کند.
- مصرف گوشت ماهیچه فوق العاده شیر مادر را زیاد می کند.
- دلستر یا (ماء الشعیر) میل نمایید.
- مصرف سیاهدانه با خاصیت ضد درد، ضد سرطان، هضمکننده غذا، کاهشدهنده پرفشاری خون باعث افزایش شیر مادران میشود و مصرف روزانه ۲ گرم سیاهدانه بلامانع است که بهتر است دانهها له تا اثر آن ها بیشتر شود.
- مصرف مایعات: علاوه بر مصرف آب ،نوشیدنی هایی دیگری نظیر آب هویج ،آب هندوانه به تولید شیر مادر کمک میکنند
- انواع جوانهها: به ویژه جوانه جو در ازدیاد شیرمادر مؤثر بوده و علاوه بر این، سبب افزایش میزان چربی شیرمادر شده و در نتیجه شیرمادر چرب تر و مغذی تر بوده و نوزاد احساس سیری بیشتری میکند.
- انواع مغزها: از جمله مغزهایی که به تولید شیرمادر کمک میکنند، مغز بادام میباشد، البته مصرف انواع مغزها به صورت خام بهتر است و از تفت دادن و مصرف مغزهای شور بهتر است اجتناب شود.فندق در زیاد شدن شیر سهم زیادی دارد. مخصوصا که شیر مادر را چرب می کند و شیرخوار زودتر احساس سیری می کند.
- زردآلـو: کارشناسان توصیه میکنند مادران شیرده برای افزایش شیر خود، زردآلو را در رژیم غذایی روزانه خود وارد کنند؛ زردآلو حاوی ویتامین C و سایر ویتامینها به مقدار زیاد میباشد و از طرفی برای نوزاد نیز مفید است.
از کجا بفهمیم شیر مادر کم می باشد؟
1- نوزاد کمتر از 6-8 بار ادرار در 24 ساعت داشته باشد.
2- وزن گیری کودک خوب نباشد.
نکات مفید درباره افزایش شیر به مادران:
- افزایش حجم شیر مادر با تکرر شیردهی: حجم شیر مادر رابطه ی مستقیمی با تکرر شیردهی دارد و تغذیه مکرر نوزاد با شیر مادر موجب تولید شیر بیشتر می شود.
- مدت زمان شیردهی: در ابتدای هر بار شیردهی، شیر مادر آبکی تر است و به تدریج به مقدار چربی آن افزده می شود، طوری که در پایان هر مرحله شیردهی، مقدار چربی که برای رشد نوزاد ضروری است، بیشتر می شود. بنابراین هر چه مدت شیردهی طول بکشد، نوزاد از چربی بیشتری استفاده می کند و کاملا سیر می شود و در نتیجه فاصله بین دو مرحله شیردهی نیز بیشتر خواهد شد و افزایش وزن نوزاد طبق منحنی رشد، طبیعی خواهد بود.
- تناسب اندام مادر شیرده: تناسب اندام در دوران شیردهی و مواد غذایی که مادران شیرده از خوردن آن بایستی اجتناب نمایند. کاهش وزن بعد از زایمان باید تدریجی صورت گیرد تا بر مقدار شیر مادر تأثیر نگذارد. لازم به ذکر است که شیردهی خود سبب کاهش تدریجی وزن مادر میشود، با این شرط که مواد مغذی لازم با مصرف مواد غذایی مناسب برای مادر تأمین شود. کاهش وزن در دوران شـیردهی باید بیشـتر متکی بر افزایش تحرک و انجام فعالیتهای بدنی باشد تا کم خوری و محدود کردن رژیم غذایی.
اگـر چـه ورزش مـنـظـم و در حد متعادل در زنانی که قبل از بارداری از نظر جسمانی متناسب بودهاند مانعی در برابر شیردهی نیست اما گاهی دیدهشده پس از فعالیت بدنی شدید و ورزش مادر شیرده، به علت ورود اسیدلاکتیک به شیر، طعم تلخ در شیر ایجاد میشود و شیرخوار از خوردن شیر امتناع میکند؛ بنابراین ۵/۱ ساعت پس از ورزش اقدام به شیردهی نمایید.
- سوء تغذیه مادر: مادر شیرده حتی اگر مبتلا به سوءتغذیه باشد میتواند شیر تولید کند اما باید توجه داشت که در چنین شرایطی ذخایر غذایی بدن مادر صرف تولید شیر میشود و در نتیجه مادر به دلیل تخلیه ذخایر بدنی خود و احساس ضعف، خستگی و بیحوصلگی توان مراقبت از کودک را نخواهد داشت؛ بنابراین تغذیه مناسب مادر در دوره شیردهی برای پیشگیری از سوءتغذیه او که هم سلامت مادر را به خطر میاندازد و هم در مراقبت از کودک اختلال ایجاد میکند حائز اهمیت است.
- غذاهایی که مادران در دوران شیر دادن نباید بخورند: در بعضی از مادران شیرده, با مصرف غذاهایی مانند گوجهفرنگی, توتفرنگی, پیاز, سیر, سبزیجات خام, انواع کلم, ادویهجات و چاشنیها, مشکلات گوارشی یا شلی مدفوع, مخصوصاً در ماههای اول تولد در کودک ایجاد میکند و ممکن است شیر آنها بوی آن ماده غذایی را بدهد. و حتی خوردن بیش از حد بعضی میوهها مانند هندوانه و هلو ،زردآلو ممکن است باعث ایجاد گاز در روده و دردهای شکمی کودک گردد. «آرتیشو» چون از ترشح شیر جلوگیری می کند، مادران شیرده نباید آن را بخورند.
- اجتناب از استرس: قرار گرفتن کمتر مادر در محیط پر استرس یکی از ضروریات دوران شیردهی می باشد. متخصصان به مادران شیرده توصیه می کنند موقع استرس و یا عصبانیت، به نوزاد خود شیر ندهند، زیرا مواد سمی موجود در خون بالا رفته و وارد شیر مادر می شوند و نوزاد را تحت تاثیر قرار می دهند.
- استراحت مادران شیرده: استراحت کردن به مقدار کافی به مادران شیرده توصیه می شود. بدن مادر پس از هر بار شیردهی، مقدار زیادی انرژی از دست می دهد. این انرژی از طریق تغذیه مناسب و استراحت کافی قابل برگشت به بدن خواهد بود.
- اگر نوزاد ساعات طولانی می خوابد و برای شیر خوردن بیدار نمی شود، مادر باید او را به آرامی بیدار کند و شیر دهد. این کار علاوه بر افزایش رشد نوزاد، سبب تخلیه شیر از سینه مادر می شود و مادر کمتر دچار درد و ناراحتی در سینه می گردد.
- مادران شاغل: به مادران شاغل توصیه می شود برای زمان هایی که در خانه نیستند، هر چند ساعت یک بار شیر خود را بدوشند و تحت شرایط مناسب نگهداری کنند. این کار علاوه بر تداوم تولید شیر در سینه مادر و جلوگیری از خشک شدن آن، می تواند منبع غذایی خوبی برای نوزاد در غیبت مادر باشد.
نرم افزار رژیم درمانی هایپر دایت