وی افزود: بیش از 90 درصد افراد دیابتی به نوع دو مبتلا هستند که مهمترین نوع دیابت محسوب می شود.
شیرانی ادامه داد: سن بالاتر از 30 سال، سابقه فامیلی، چاقی به ویژه شکمی و کم تحرکی از علل اصلی بروز دیابت نوع دو می باشد.
این کارشناس ارشد تغذیه تصریح کرد: افراد مبتلا به دیابت نوع دو با رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت ورزشی منظم و کاهش اضافه وزن می توانند از عوارض کوتاه مدت دیابت (مانند افت قند خون) و عوارض درازمدت دیابت(مانند بیماری های عصبی، چشمی، کلیوی و قلبی، عروقی) جلوگیری کنند.
وی با اشاره به اصول کلی تغذیه صحیح در دیابت نوع 2 گفت: مصرف غذا باید در ساعات مشخص و با فاصله زمانی منظم انجام شود و 45 تا 60 درصد از کالری روزانه باید از کربوهیدرات ها تامین شود.
کربوهیدارت ها منبع انرژی، فیبر غذایی ، ویتامین ها و املاح می باشند.
شیرانی اضافه کرد: در هر وعده غذایی باید مقدار مناسبی از کربوهیدرات ها مصرف شود تا فرد بیمار دچار عوارض ناشی از نوسان قند خون نشود.
این کارشناس ارشد تغذیه اظهار کرد: متخصصین تغذیه بیشتر بر روی مصرف غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و حبوبات تاکید دارند مانند مصرف نان جو و سنگک سبوس دار، انواع لوبیا، عدس و سبزیجات مانند لوبیا سبز، کلم، گل کلم، اسفناج، نخود فرنگی و هویج خام.
نرم افزار رژیم درمانی هایپر دایت
وی ادامه داد: کاهش مصرف قندهای ساده، شکر و انواع شیرینی ها در کنترل قند خون اثرگذار است وبهتر است به جای مصرف آب میوه، از میوه های تازه به ویژه سیب با پوست استفاده کرد.
شیرانی افزود: این بیماران باید 15 تا 18 درصد کالری روزانه را از منابع پروتئینی به ویژه منابع گیاهی پروتئینی مانند حبوبات و سویا تامین کنند.
این کارشناس ارشد تغذیه تصریح کرد: مبتلایان به دیابت باید گوشت قرمز کمتر مصرف کنند و به جای آن از گوشت مرغ و ماهی استفاده کنند و چربی گوشت و پوست مرغ و ماهی حتما باید جدا شود.
وی اظهار کرد: در افراد مبتلا به دیابت باید 25 تا 30 درصد کالری روزانه به منابع چربی اختصاص یابد و چربی های حیوانی و اشباع باید کمتر از 10 درصد کالری روزانه را تامین کنند.
شیرانی با تاکید بر اینکه چربی های حیوانی و روغن های جامد باعث بالارفتن کلسترول خون می شود گفت: بنابراین مصرف کره، خامه، سرشیر و لبنیات محلی باید محدود شود.
این کارشناس ارشد تغذیه ادامه داد: افراد مبتلا به دیابت باید از مصرف غذاهای پرچرب مانند کله پاچه، مغز، جگر، قلوه، سوسیس، کالباس و همبرگر خودداری و تا حد امکان از لبنیات کم چرب (یک و نیم درصد چربی) استفاده کنند.
وی تصریح کرد: بیماران مبتلا به دیابت باید توجه داشته باشند دریافت ناکافی میوه، سبزی ها، لبنیات کم چرب، آجیل و مصرف زیاد نمک، الکل و چربی های حیوانی باعث مقاومت به انسولین و تشدید عوارض دیابت می شود.
شیرانی گفت: مصرف انواع ماهی، گردو، شاهدانه، تخمه کدو، سویا و روغن کانولا (کلزا) حاوی اسیدهای چرب امگا سه است و مصرف آنها به بیماران دیابتی توصیه می شود.
کارشناس ارشد تغذیه افزود: دانه اسپرزه اگر با آب مخلوط و قبل از غذا مصرف شود به کنترل قند خون کمک می کند.
وی توصیه کرد: تمام افراد مبتلا به دیابت به انجام 30 تا 45 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در بیشتر روزهای هفته تشویق شوند.
شیرانی ادامه داد: اما انجام ورزش ممکن است منجر به افت قند خون در بیمار شود بنابراین افراد با قند خون بالای 250 تا 300 میلی گرم در دسی لیتر و قند خون کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر و در زمان اوج اثر داروها یا انسولین نباید ورزش کنند.
این کارشناس ارشد تغذیه اظهار کرد: میزان قند خون مناسب برای انجام فعالیت فیزیکی و ورزش در محدوده 108 تا 250 میلی گرم در دسی لیتر می باشد.
وی همچنین به علائم بیماری دیابت اشاره کرد و گفت: احساس تشنگی و پرنوشی، پرخوری، تکرار ادرار و کاهش وزن بدون دلیل، بی حالی و خستگی به ویژه در افراد مسن می باشد.
شیرانی افزود: ضروری است تمام افراد بالای 45 سال، غربال گری دیابت یا آزمایش قند خون ناشتا را انجام دهند به صورتی که اگر قند خون ناشتا بالای 126 میلی گرم بر دسی لیتر باشد نشان دهنده ابتلا به دیابت است و در صورت طبیعی بودن (کمتر از 110 میلی گرم بر دسی لیتر)، آزمایش قند خون باید هر سه سال یکبار تکرار شود.
نرم افزار رژیم درمانی هایپر دایت
دیابت لزوم توجه بیشتر:
دیابت یک بیماری مزمن است که در اثر نارسایی پانکراس در تولید انسولین، یا عدم تاثیر انسولین بر ارگان های هدف ایجاد می شود. در سال 2014 شیوع دیابت در جمعیت 18 سال به بالای جهان 9% بوده است. در سال 2012 دیابت عامل مستقیم مرگ یک و نیم میلیون انسان در سر تا سر جهان بوده است.
بیش از 80% موارد مرگ ناشی از دیابت در کشورهایی با درآمد کم تا متوسط اتفاق می افتد. بر اساس پیش بینی های سازمان جهانی بهداشت، در سال 2030 بیماری دیابت هفتمین عامل مرگ انسان خواهد بود. در دیابت نوع یک انسولین به میزان کافی تولید نمی شود و فرد نیازمند تزریق های روزانه انسولین است. علت دیابت نوع یک مشخص نیست و با دانش فعلی بشر، این بیماری قابل پیشگیری نمی باشد. 90% موراد دیابت، از نوع دو است که ارتباط نزدیکی با وزن بالای بدن و عدم تحرک بدنی دارد. علایم بالینی هر دو نوع دیابت مشابه است هرچند علایم در نوع دو اغلب از شدت کمتری برخوردارند. به همین جهت دیابت ممکن است تا سال ها بعد از ایجاد، بی علامت باشد و گاه زمانی تظاهر پیدا می کند که عوارض درازمدت آن به وقوع پیوسته باشند.
امروزه موارد دیابت نوع دو درکودکان هم مشاهده می شود. دیابت خطر بیماریهای قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد. در یک مطالعه چند ملیتی، علت مرگ 50% از بیماران دیابتی بیماری های قلبی و سکته مغزی گزارش شد. نوروپاتی اندام در کنار کاهش خونرسانی خطر بروز زخم در پای بیماران و عفونت آن را افزایش می دهد و ممکن است به قطع اندام منجر گردد. رتینوپاتی دیابتی یک علت مهم نابینایی است و در نتیجه آسیب تجمعی دراز مدت به عروق خونی کوچک شیکیه اتفاق می افتد. یک درصد از موارد نابینایی در سر تا سر جهان قابل انتساب به بیماری دیابت است. دیابت در میان شایعترین علل نارسایی کلیه قرار دارد. خطر مرگ در بیماران دیابتی در مجموع دو برابر همتایان غیر دیابتی است. برخی مداخلات ساده در شیوه زندگی در پیشگیری یا به تاخیر انداختن دیابت نوع دو تاثیر دارند.
برای پیشگیری از دیابت نوع دو و عوارض آن، افراد باید:
وزن خود را در حد مناسب حفظ کنند.
تحرک و فعالیت بدنی داشته باشند- حداقل 30 دقیقه فعالیت منظم با شدت متوسط در اکثر روزهای هفته لازم است.
رژیم غذایی مناسب شامل5 -3 وعده میوه و سبزیجات در روز مصرف کنند و مصرف قند و چربی های اشباع را کاهش دهند.
از استعمال دخانیات بپرهیزید.
تشخیص زودرس بیماری با آزمون های نسبتا ارزان قابل انجام است. مداخلاتی که در کشورهای در حال توسعه قابل انجام و به صرفه هستند عبارتند از:
· درمان و کنترل پرفشاری خون
· مراقبت از پای بیماران دیابتی
· غربالگری و درمان رتینوپاتی
· کنترل چربی خون
· غربالگری نشانه های زودرس بیماری کلیوی ناشی از دیابت
توصیه های تغذیه ای در بیماران دیابتی
نرم افزار رژیم درمانی هایپر دایت
1-بدون هماهنگی با متخصص تغذیه از جابجا کردن مواد غذایی بین وعده های مختلف پرهیز نمایید چرا که این امر سبب می شود میزان کربوهیدرات موجود در هر وعده غذایی تغییر نماید و تنظیم قند خون شما به هم بخورد.
2-تا حد امکان سعی نمایید زمان مصرف قرص های پایین آورنده قند خون و زمان مصرف وعده های غذایی دارای نظم باشد و از تغییر دادن آنها تا حد امکان خود داری نمایید.
3- از مصرف زیاد قند،شکر،مربا،عسل،شربت،نوشابه و سایر مواد غذایی که در تهیه آنها از شکر استفاده می شود پرهیز نمایید.سعی نمایید میزان مصرف این مواد غذایی مطابق با برگه رژیم غذایی باشد و در صورتیکه بخواهید از این مواد غذایی بیشتر مصرف نمایید حتما با متخصص تغذیه خود هماهنگی نمایید.
4- همواره یک منبع کربوهیدرات ساده (همانند آبنبات) داشته باشید تا در صورت کاهش قند خون مصرف نمایید.
5- همراه با غذا به میزان کافی از گروه سبزی استفاده نمایید.
6-مصرف میان وعده ها الزامی می باشد.
7- وعده هاي غذایی خود را اضافه و حجم هر وعده را کم کنید.
8-در هیچ وعده اي بیش از حد غذا نخورید.
9-در صورتی که اضافه وزن دارند حتماً وزن خود را کاهش دهید.
10-در برنامه غذایی خود از تمام گروه هاي غذایی به میزان متعادل استفاده کنید.
11-مصرف چربی ها را به حداقل برسانید.
12-چربی گوشت را از آن جدا کنید و قبل از پختن مرغ نیز پوست آن را بکنید.
13-مصرف نمک را به حداقل برسانید چون خطر بروز بیماریهاي قلبی عروقی در افراد مبتلا به دیابت زیاد است.
14-افراد مبتلا به دیابت حتماً از مواد غذایی فیبردار مثل حبوبات ، سبزي و میوه استفاده کنند زیرا در کاهش قند خون موثر است.
15-بهتر است بخشی از پروتئین مورد نیاز خود را از حبوبات تامین کنید.
16-به افراد مبتلا به دیابت توصیه میشود از مواد غذایی که نمایه گلیسمی پایین دارند استفاده کنند و مواد غذایی که نمایه گلیسمی
بالا دارند را کمتر مصرف کنند
17-مواد غذایی با نمایه گلیسمی پایین مانند: نان های سبوس دار،شیر کم چرب، لپه ، عدس ، جوی دوسر،لوبیا قرمز، لوبیا چیتی و ماش،گریپ فروت،سیب،پرتقال،گلابی،آلو سیاه،هلو وگیلاس
18-مواد غذایی با نمایه گلیسمی بالا مانند:لواش ماشینی ، باقلا سبز بدون پوست، هویج ، سیب زمینی و پوره سیب زمینی،کدو حلوایی ،انبه،موز،هندوانه،خربزه،طالبی
19-از مصرف غذا در هنگام تماشای تلویزیون یا مطالعه کردن پرهیز نمایید،چراکه این امر سبب عدم تمرکز در هنگام غذا خوردن و در نتیجه مصرف بیش از حد مواد غذایی می گردد.
20- غذاها را کاملا بجوید و به آهستگی میل نمایید.
21- روزانه حداقل 0.5 تا 1 ساعت فعالیت بدنی از قبیل پیاده روی داشته باشید.
