رفلاکس میتواند باعث سرفه، خشن شدن صدا و احساس مزه تلخی در دهان گردد. همچنین اسید معده میتواند به مری صدمه برساند و عمل بلع را مشکل سازد. در موارد شدیدتر، رفلاکس سبب پدید آمدن سلولهای ناهنجار میشود که این سلولهای ناخواسته میتوانند سرطان مری را به همراه داشته باشند. باید توجه داشت که رفلاکس همیشه با سوزش قفسه سینه خود را نشان نمیدهد و میتواند خاموش بماند.
چرا رفلاکس ایجاد می شود؟
هنوز به درستی علت ایجاد رفلاکس مشخص نشده اما به خوبی می دانیم که برخی عوامل باعث بروز و تشدید رفلاکس می شوند. مهمترین این عوامل عبارتند از:
1. پرخوردی
2. سریع غذا خوردن و کامل نجویدن غذا یا غذا خوردن با استرس و نگرانی
3. مصرف غذاهای بسیار چرب، تند و شور
4. مصرف ادویه و فلفل زیاد، سیب زمینی سرخ شده
5. مصرف غذاهای حاوی ادویه و سیر و پیاز و نگهدارنده های نظیر سوسیس و کالباس و سایر آنچه که به Fast food معروف هستند (ساندویچ و پیتزا و ...)
6. مصرف انواع سس های چرب و پرنمک (به خصوص سس قرمز)
7. مصرف مرکبات ترش (مثل پرتقال و نارنگی ترش)
8. مصرف کافئین زیاد (شکلات، قهوه، نسکافه)
9. مصرف زیاد چای به خصوص اگر پررنگ بوده و تازه دم نباشد (به مقدار زیاد)
10. مصرف نانهای که خمیر آنها به خوبی نمی پزد مثل نان باگت، نان سفید و نان بربری
11. چاقی و افزایش وزن
12. دراز کشیدن در فاصله کوتاه پس از غذا
13. سیگار کشیدن و مصرف دخانیات
14. مصرف الکل و نوشابه های گازدار
15. استرس و فشار روانی و عصبی
16. پوشیدن لباسهای تنگ
راههای پیشگیری
1- تغییر در رژیم غذایی
* با تغییر در رژیم غذایی، تا حدود زیادی میتوان از بازگشت اسید به مری جلوگیری کرد. مصرف غذاهای کم چرب و پروتئیندار از گزینههای موثر است. وعدههای غذایی خود را کمتر و دفعات آن را بیشتر کنید و قبل از آنکه کاملا سیر شوید، دست از غذاخوردن بکشید. همچنین از مصرف نوشیدنیها و خوراکیهای محرک که بازگشت اسید معده را باعث میشوند، خودداری کنید.
* نوشیدنیهایی محرک:
- چای
- قهوه و سایر نوشیدنیهای کافئیندار
- نوشابههای گازدار
- مشروبات الکلی
و …
*خوراکیهایی محرک:
- میوههایی از قبیل لیمو و پرتقال
- گوجه فرنگی و محصولاتی که حاوی گوجه هستند، مانند سس کچاپ و سالسا
- شکلات
- نعنا
- غذاهای چرب
- غذاهای تند حاوی فلفل یا کاری
- سیر و پیاز
- برخی نانهای صنعتی یا حتی نانهای سنتی که در مراحل آمادهسازیشان از جوش شیرین استفاده میشود.
2- تغییر در نوع زندگی
- پس از تغییر در رژیم غذایی، شاید بهترین گزینه، تغییر در عادات و نحوه زندگی است. با تغییرات کوچک، شاهد تاثیرات بزرگ و مثبت باشید.
- ترک کردن سیگار یکی از تغییرات مثبت در این زمینه است. دود سیگار با ایجاد اختلال در کار عضلاتی که سطح اسید معده را کنترل میکنند، باعث افزایش ترشح اسید معده میشود.
- بیشترین زمان بازگشت اسید به مری، هنگام خواب است. بالشهایی با ضخامت ۱۰ الی ۱۴ سانتیمتر بهترین گزینه برای جلوگیری از بازگشت اسید است. ولی سعی نکنید بالشتهای زیادی زیر سر خود قرار دهید، چرا که کمردرد و دل درد از عوارض این بیتوجهی هستند.
- استرس از بزرگترین عوامل بروز رفلاکس معده است. اگر دچار رفلاکس معده هستید و این روزها را با اضطراب و استرس سپری میکنید، در رابطه بین این دو شک نکنید.
- پس از خوردن غذا، اسید معده ترشح میگردد، پس حداقل ۲ الی ۳ ساعت قبل از خواب چیزی نخورید.
- در طول روز میتوانید روی صندلی استراحت کنید.
- فشار اضافی به شکم باعث ترشح اسید معده میشود. تا میتوانید از پوشیدن لباسهای تنگ، کمربند و حتی بستن کراوات دوری کنید.
- اگر اضافه وزن دارید، با گرفتن رژیم مناسب و ورزش وزن خود را کم کنید. با دارو خود درمانی نکنید و برای رفع مشکل، به پزشک متخصص مراجعه کنید. برخی داروها محرک ترشح اسید هستند. آسپرین، ایبوپروفن، برخی شل کنندههای عضلانی و داروهای کنترل فشارخون از این قبیل داروها هستند.